Home / 09. Προηγμένα υλικά και μέθοδοι συντήρησης

09. Προηγμένα υλικά και μέθοδοι συντήρησης

Προηγμένα υλικά και μέθοδοι συντήρησης

 

ΣΥΝΤΟΝΙΣΤHΣ: Στ. Χλουβεράκη

ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ  ΣΥΝΤΟΝΙΣΤHΣ: Στ. Μπογιατζής              

ΤΥΠΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ                                    Υ

ΑΡΙΘΜΟΣ ΔΙΑΛΕΞΕΩΝ                                  13

ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΕΣ ΩΡΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ       2 Θ+ 1Ε  

ECTS                                                                 6

ΤΥΠΙΚΟ ΕΞΑΜΗΝΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ              Β’

ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ: Επιστήμη Υλικών Ι & ΙΙ

​

ΣΤΟΧΟΣ

Το μάθημα στοχεύει στην κατανόηση προηγμένων μεθόδων συντήρησης που χρησιμοποιούνται για τον καθαρισμό, στερέωση και αποκατάσταση αρχαιολογικών αντικειμένων και έργων ζωγραφικής με ιδιαίτερη έμφαση στην αντιμετώπιση των προκλήσεων που αφορούν τα οργανικά υλικά, φυσικής και συνθετικής προέλευσης καθώς και τα οργανικά κατάλοιπα και σάπωνες, σε μέταλλο, πέτρα, γυαλί και ζωγραφικές επιφάνειες.

 

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Το μάθημα εισάγει τους φοιτητές στις νέες και προηγμένες τεχνικές συντήρησης και διερευνά τις δυνατότητες, τα πλεονεκτήματα και τους περιορισμούς που αυτές έχουν έναντι των συνήθων μεθόδων και τεχνικών. Επιχειρείται η διερεύνηση και ανάπτυξη της συνύπαρξης σε ένα υλικό συντήρησης, παραγόντων όπως το ιξώδες, το pH, οι νανο-δομές και η τασιενεργή δράση, η επίδραση της ακτινοβολίας λέιζερ στην ύλη, και η ηλεκτρόλυση.

Εξετάζονται ζητήματα αιχμής στον τομέα της συντήρησης που αφορούν

(α) τις γέλες (πηκτώματα ή πάστες) σε συνδυασμό με υδατικά συστήματα, νανο-συστήματα και τασιενεργά προηγμένης σύνθεσης για τον καθαρισμό επιφανειών, κυρίως σε έργα ζωγραφικής.

(β) νανοσυστήματα στερέωσης σε υλικά με σημαντικό πορώδες (π.χ. κονιάματα, λίθινα αντικείμενα)

(γ) μέθοδοι ηλεκτρόλυσης στην αφαίρεση προϊόντων διάβρωσης σε μεταλλικές επιφάνειες

(δ) «πράσινα» υλικά, ή υλικά με ήπιες επιπτώσεις στο περιβάλλον και την υγεία

(ε) μεθόδους αφαίρεσης ρύπων, επικαθήσεων και οξειδωμένων οργανικών επικαλυπτικών με λέιζερ

Στο μάθημα εξετάζονται και διερευνώνται μελέτες περιπτώσεων που αφορούν επιλεγμένες μεθόδους σε λίθινα και μεταλλικά αντικείμενα και έργα ζωγραφικής. Συζητώνται με κριτική διάθεση τα πλεονεκτήματα και οι περιορισμοί κάθε μεθόδου αναφορικά με το είδος του υποστρώματος, τη συμβατότητα προς αυτό, την αντιστρεπτότητα και τις επιπτώσεις και τις παραμένουσες ποσότητες στις επιφάνειες των αντικειμένων.

Εξετάζονται μέθοδοι παρακολούθησης (monitoring tools) της εξέλιξης της εφαρμογής και της αποτελεσματικότητας των μεθόδων.

Οι φοιτητές αποκτούν ικανότητα λήψης αποφάσεων στον τομέα της εφαρμογής της κατάλληλης μεθοδολογίας σε σχέση με το είδος (χημική σύσταση, μορφολογία) και την κατάσταση διατήρησης της επιφάνειας, καθώς και τους πιθανούς υλικοτεχνικούς περιορισμούς που ενυπάρχουν στους χώρους συντήρησης.

 

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

  • Baglioni, Michele, Doris Rengstl, Debora Berti, Massimo Bonini, Rodorico Giorgi, and Piero Baglioni. “Removal of Acrylic Coatings from Works of Art by Means of Nanofluids: Understanding the Mechanism at the Nanoscale.” Nanoscale 2, no. 9 (2010): 1723. doi:10.1039/c0nr00255k.

  • Baglioni, Piero, and Rodorico Giorgi. “Soft and Hard Nanomaterials for Restoration and Conservation of Cultural Heritage.” Soft Matter 2, no. 4 (2006): 293. doi:10.1039/b516442g.

  • Berret, J F. “Molecular Gels” %6 (2004): %& Rheophysics of Wormlike Micelles. doi:10.1007/1-4020-3689-2.

  • Bonini, Massimo, Sebastian Lenz, Rodorico Giorgi, and Piero Baglioni. “Nanomagnetic Sponges for the Cleaning of Works of Art.” Langmuir 23, no. 17 (2007): 8681–85. doi:10.1021/la701292d.

  • Carretti, Emiliano, Emiliano Fratini, Debora Berti, Luigi Dei, and Piero Baglioni. “Nanoscience for Art Conservation: Oil-in-Water Microemulsions Embedded in a Polymeric Network for the Cleaning of Works of Art.” Angewandte Chemie – International Edition 48, no. 47 (2009): 8966–69. doi:10.1002/anie.200904244.

  • Carretti, Emiliano, Luigi Dei, Richard G. Weiss, and Piero Baglioni. “A New Class of Gels for the Conservation of Painted Surfaces.” Journal of Cultural Heritage 9, no. 4 (2008): 386–93. doi:10.1016/j.culher.2007.10.009.

  • Carretti, Emiliano, Massimo Bonini, Luigi Dei, Barbara H. Berrie, Lora V. Angelova, Piero Baglioni, and Richard G. Weiss. “New Frontiers in Materials Science for Art Conservation: Responsive Gels and beyond.” Accounts of Chemical Research 43, no. 6 (2010): 751–60. doi:10.1021/ar900282h.

  • Fotakis, Costas, Wolfgang Kautek, and Marta Castillejo. Lasers in the Preservation of Cultural Heritage. Laser Chemistry. Vol. 2006, 2006. doi:10.1155/2006/74791.

  • Giorgi, R, C Bozzi, L Dei, C Gabbiani, B W Ninham, and P Baglioni. “Nanoparticles of Mg (OH) 2: Synthesis and Application to Paper Conservation.” Langmuir 21, no. 18 (2005): 8495–8501.

  • Schreiner, M., Nimmrichter, J. Kautek, W. Lasers in the Conservation of Artworks: LACONA VI Proceedings, Vienna, Austria, Sept. 21–25, 2005. Springer p. Springer, 2007.

  • Weiss, Richard G.; Terech, Pierre. “Chapter 27 – Gels as Cleaning Agents in Cultural Heritage Conservation.pdf,” no. 1 (2006): 929–38.